Bouzada é un tipo que estivo a piques de facerme a última fotografía. Nun deses días que xa contei, fai un bo puñado de anos, onde os demos e os anxos rifánse a alma naquela imprudente – non valerosa – contenda líquida co Tambre. Bou e eu selamos unha amizade cando tocabamos a vintena, porque os dous compartiamos o traballo para o mesmo xefe. Axudoume lijando os mobles que decorarían a que foi Moa Deportes e eu correspondía algunha vez o daquela barman, co botellero nun local de copas tan histórico como o 600, o mesmo que antes se chamou Abril e ao que agora os meses caen coa podremia encima. Un recordo para ambos nomes. Estudaba fotografía e tivo o atrevemento para deixarme a súa cámara nalgunha das miñas viaxes. Retratar aos demáis cando aínda se traballaba o negativo, parecía non levarlle o pan á boca polo que encomendou a súa economía á escultura industrial do ferro armado e encofrado.

 

A un fulano como Bou iso non lle pegaba, aínda que os callos nas mans axudan a reforzar a alma e unha humildade ou introversión que lle vén de serie. Arríscase e retorna ao mundo profesional do obxectivo e ao que realmente garda o seu corazón. Unha persoa bohemia que aniña nunha parte da penumbra e o silencio do seu local. O seu hábitat recolle ese aire artístico e lonxe do retrato de evento, vendible, nas súas paredes colgan composicións que mesturan a cor co branco e negro. A estampa nocturna dunha rúa que marca o camiño dunha parella abrazada a un paseo desde o barrio do Pombal ata á Catedral, onde a luz tenue dos farois achegan esa dose de romanticismo á apostólica cidade de pedra na que xacen os amores e os celos. Outras, aprópianse da pose de amigas como modelos, do vello e “resentido” roquero ou a transformación en arte da palabra taxi pintada de amarelo sobre o asfalto que estaba debaixo da súa terraza. Cando entro, sempre fago ese repaso visual a todo o que xa coñezo, ata que a mirada arrástrase á fotografía dunha árbore que emerxe en metade da auga, envolvida na néboa do anglicismo “Támbresis” que comeza a disiparse como vapor e o río rexorde á vista. Ademáis, o curioso, é que a imaxe está nun patio interior, cuberto a modo de galería con longos e traslúcidos vidros, con mesa e dúas cadeiras de terraza para café ou té, encerrado nun débil foco de luz natural que cae desde o alto aumentando esa sensación de estar inmerso na escena.

 

Facía sol esa mañá. Achegueime ata a ponte de “A Ramona” – porque os topónimos rebautízanse coas persoas que os moran – para comprobar que o río estaba nas condicións perfectas. Non podía esperar. Pasei polo seu estudo e un papel no porteiro advertía que saíra a realizar un traballo. Marquei o seu número de teléfono.

-Bou, necesítoche hoxe pola tarde se estás libre. E só podes ser ti porque ti fuches quen case fixo a miña última fotografía e iso foi no Tambre. Non che ocuparei moito tempo, sobre as catro, porque será cando mellor incida a luz nesta zona, aínda que a posición do sol non é a máis adecuada. Témolo de fronte pero aquí non hai maneira e só podo pedirche que o tentes.

 

Continuei explicando que o Tambre seguía embalsado e o meu medo era que, a tres días de comenzar unha nova tempada de pesca, baixasen o caudal como se fai cada ano para a ocasión e tivese que agardar ata outro inverno por deixamento. A contorna en “A Ramona” garda a imaxe de río transformado en lago porque os pronunciados meandros pechano con ese efecto visual, con illa misteriosa incluida que só se converte en tal segundo a pluviometría e as necesidades da hidroeléctrica que regula o río.

A imaxe que buscaba era a dimensional que se xunta coa aventura e o recuncho lírico. A dun piragüista solitario que rompe coa proa do seu kaiak o acougo da auga remansada e debuxa con pequenas ondas unha frecha cuxa dirección é sempre a mesma. Sempre. A imaxe pode ser o cadro dun folleto turístico que abre a porta da natureza e convida a entrar, a descubrir e gozar deste enclave ao viaxeiro respectuoso.

 

Bou fixo varias fotografías desde a ponte. Asomouse á varanda para dicirme que cría capturar o que eu buscaba, aínda que non era fácil pola posición do sol e unha altura de traballo inapropiada como me indicou. Foise e eu quedeime flotando encima dun plástico que movía a golpe de remo e esa rara mestura interior de harmonía e tristeza. Quedei coa luz laranxa da tarde, rodeando a pequena illa entre canles de arbustos no que persoalmente me parece o máis belo dos nosos recunchos. Foi o promontorio de bandeiras galaico patrias citadas polo profesor Liñares no seu relato “O Picoto de San Cidre” e que lembro coa mesma nitidez de vela ondear ao vento ata que o propio tempo a arriase. Substituíuna, moitos anos despois, un abeto cuxa semente xerminou para o recordo de noivados, que a día de hoxe apunta tan alto e forte a como pode chegar unha historia na memoria. San Cidre si tivo Ermida ou similar, segundo a lenda, porque a súa cima escondía debaixo da terra os muros dalgunha pequena construción rectangular con banzo de entrada, e sementados anacos de grosa tella e vasillas de barro que, acompañando o mesmo amigo da árbore, descubrimos escarbando no final da adolescencia con técnica arqueolóxica e dando conta a Patrimonio do achado, sen máis interese que atender o noso “informe”. Deixei a historia e naveguei río abaixo cos pensamentos e a soidade porque un río sempre esconde acontecementos vívidos e con desgracia tamén tráxicos.

 

Ao voltar o Picoto o río vólvese longo e ancho, enchéndose de vida con parellas de garzas e bandadas de patos que ao descubrir a presenza humana inician un acelerado e fermoso aleteo.

 

Gústame o río cando garda, en tardes como esa, as augas tranquilas e alaga de beleza a paisaxe.